Παλαιό Κτίριο Αρχαιολογικού Μουσείου Μυτιλήνης

Το κτίριο του Παλαιού Αρχαιολογικού Μουσείου Μυτιλήνης, επί της οδού Αργύρη Εφταλιώτη 7, οικοδομήθηκε το 1912, ανήκε στην οικογένεια Αχιλλέα Βουρνάζου από την Οδυσσό και σχεδιάστηκε από τον Σμυρνιό αρχιτέκτονα Σ. Βαφειάδη. Πρόκειται για εκλεκτικιστικού ρυθμού διώροφο κτίριο, με υποστατικό και μεγάλο αύλειο χώρο.

Τον Δεκέμβριο του 1965, ύστερα από τις ενέργειες του Γενικού τότε Διευθυντή των Αρχαιοτήτων Ιωάννη Κοντή, το κτίριο αγοράστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού. Εν τω μεταξύ το πρώτο Μουσείο της Μυτιλήνης, το οποίο είχε ανεγερθεί στην θέση Κιόσκι από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή το 1935, παρουσίαζε σοβαρές ρωγμές λόγω της καθίζησης του εδάφους, οπότε τα εκθέματα που στέγαζε αποφασίσθηκε να απομακρυνθούν. Τα πήλινα αντικείμενα και ορισμένα βαριά λίθινα μεταφέρθηκαν τότε στο νεοαποκτηθέν κτίριο.

Πρώτη φορά το 1967 ο τότε Έφορος των Αρχαιοτήτων Βασίλειος Πετράκος δημιούργησε στο κτίριο της οδού Αρ. Εφταλιώτη 7 αρχαιολογική έκθεση, η οποία λίγα χρόνια αργότερα, το 1974, συρρικνώθηκε σε δύο μόνον αίθουσες. Το 1985 στο κτίριο εγκαταστάθηκε το Υπουργείο Αιγαίου και τα λίγα αρχαία που ήταν εκτεθειμένα μεταφέρθηκαν στο υπόγειο.

Τον Αύγουστο του 1990 το κτίριο επεστράφη στο Υπουργείο Πολιτισμού και αμέσως άρχισε η οργάνωση της έκθεσης, η οποία τελικά άνοιξε τις πύλες της στο κοινό στις 31.7.1991. Τα εκθέματά της αφηγούνταν την μακραίωνη ιστορία της Λέσβου, χρονολογούμενα από τους προϊστορικούς χρόνους έως την ύστερη αρχαιότητα. Στο κεντρικό κτίριο φιλοξενήθηκαν κυρίως κεραμική, ειδώλια και κοσμήματα. Στο υποστατικό και τον αύλειο χώρο τοποθετήθηκαν τα βαριά αντικείμενα, όπως τα μοναδικά αιολικά κιονόκρανα από τους αρχαϊκούς ναούς της Κλοπεδής, οι σπουδαιότερες επιγραφές, επιτύμβιες στήλες, αρχιτεκτονικά μέλη, αγάλματα και βωμοί.

Από το 1997, που ολοκληρώθηκε η ανέγερση του Νέου Κτιρίου του Αρχαιολογικού Μουσείου στο Κιόσκι, εκεί όπου άλλοτε είχε οικοδομηθεί το πρώτο Μουσείο της Μυτιλήνης, το κτίριο επί της οδού Αργύρη Εφταλιώτη 7 επικράτησε να λέγεται «Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης».

Μετά από πολλά χρόνια λειτουργίας του, το κτίριο άρχισε να παρουσιάζει σοβαρότατες φθορές, οι οποίες καθιστούσαν απαγορευτική την είσοδο στους επισκέπτες και έτσι από το 2014 το Μουσείο παραμένει κλειστό. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου στο πλαίσιο της επισκευής του κτιρίου, σχεδιάζει να προχωρήσει σε επανέκθεση, με την πρόθεση να εμπλουτιστεί η αρχαιολογική συλλογή με τα ευρήματα των πρόσφατων ανασκαφών στο νησί.